Mensen hebben het vermogen informatie te selecteren, betekenis te geven en er adequaat op te reageren (Alkema & Tjerkstra, 2011).
Een aantal weken geleden bracht Arjen Lammerts, docent aan Fontys Hogescholen Tilburg, een bezoek aan #minorklm. Arjen vertelde over de hoeden van Edward de Bono. Met de zes hoeden van de Bono bekijk je standpunten vanuit verschillende invalshoeken. Het kan helpen wanneer je snel en op een doeltreffende wijze tot nieuwe ideeën wilt komen. Je wordt namelijk uitgedaagd om in een andere rol te kruipen en vanuit die rol te denken.
- De witte hoed is geïnteresseerd in feiten, cijfers en informatie. De witte denker is een soort computer die zuivere feiten geeft.
- De gele hoed is een optimist. De gele denker geeft suggesties, zoekt naar voordelen van een voorstel, ontwikkelt prille ideeën en bekijkt hoe ze in de praktijk werkbaar kunnen worden gemaakt. Met deze hoed ga je steeds op zoek naar kansen.
- De groene hoed is creatief. De groene denker zoekt naar alternatieven en nieuwe ideeën. Met de groene hoed ontstaan de nieuwe dingen, niets is gek genoeg!
- De blauwe hoed is de dirigent van het orkest, organiseert vergaderingen en denkt over het denken. De blauwe denker overspant het gehele denkproces, door problemen te definiëren, vragen te formuleren en opeenvolgingen van de verschillende denktaken te regelen.
- De rode hoed verleent emoties, gaat vaak af op intuïtie en geeft gevoelsoordelen. De rode denker geeft geen argumenten.
- De zwarte hoed heeft een kritische kijk op situaties. De zwarte denker vestigt de aandacht op alles wat verkeerd kan gaan, onjuist is of risico’s inhoudt. Deze denker geeft aan waarom iets niet zal functioneren.
Middels een activiteit wilde Arjen dat wij ons bewust werden van de zes denkniveaus. Dit deed hij door iedereen een andere hoed op te laten zetten. Met de 'hoed op' gingen we met elkaar in discussie over een onderwerp. In het begin vond ik het lastig om in de rol van de zwarte denker te kruipen. Het voordeel was echter wel dat ik maar op één bepaalde manier hoefde te denken en me met maar één ding tegelijk bezig hoefde te houden, dat waren namelijk de risico’s en gevaren van het discussieonderwerp. Tijdens het zoeken naar de argumenten merkte ik dat ik een keer de gelegenheid had om dingen te zeggen die ik anders nooit had bedacht of durven zeggen. Ook al had ik niet de groene hoed op, ik werd gedwongen om creatief te zijn in de rol van de zwarte denker. De activiteit heeft me laten zien dat het goed is om af en toe een ander denkpatroon aan te nemen. Volgens Arjen zal de overschakeling van de ene naar het andere denkpatroon makkelijker verlopen wanneer je vaker wisselt van hoed.
Uit de activiteit kan ik concluderen dat mijn hoed meerdere kleuren heeft. Een blauw, witte en rode hoed kenmerkt mij, maar ik wil graag een groene hoed beheersen. Welke kleur hoed zou jij het liefst op willen zetten?
Alkema, E. & Tjerkstra, T. (2011). Meer dan onderwijs. Theorie en praktijk van het onderwijs in de basisschool. Assen: Koninklijke Van Gorcum BV.